Volgens de auteurs van het boek De meerwaarde van Maatschappelijk Verantwoord Ketenmanagement raast het duurzaamheidscircus namelijk gewoon door. Duurzaam ondernemen is here to stay, zo blijkt uit het boek, geschreven door inkoophoogleraar Bart Vos en Gerdien Dijkstra en Klaas van den Berg die beide werkzaam zijn bij de afdeling Sustainability van PriceWaterhouseCoopers.
Het is geen page turner en bepaald ook geen politiek schotschrift, maar een degelijk Hollands stukje werk dat hier en daar wat meer aandacht van een eindredacteur had verdiend.
Er is een hoop bereikt op het gebied van arbeidsomstandigheden, veiligheid en omgang met het milieu – vraag u maar eens af wanneer u voor het laatst iemand de term ‘ zure regen’ heeft horen debiteren. Maar sinds enkele jaren richten duurzaamheidsprofeten hun aandacht op de keten waarin producten en diensten tot stand komen.
Vos, Dijkstra en Van den Berg zetten de issues die in die rap geïnternationaliseerde waardeketens spelen op een rijtje: kinderarbeid, systematische onderbetaling en overwerk, discriminatie, onveilige arbeidsomstandigheden, slechte omgang met gevaarlijke stoffen, inefficiënt energieverbruik, inefficiënt grondstofverbruik, tekortschietende afvalverwerking, corruptie en tekortschietende productveiligheid zijn de belangrijkste.
Vervolgens sommen ze de instrumenten op die bedrijven kunnen gebruiken om dergelijke issues te tackelen. Dat begint met het praten met alle stakeholders – niet alleen de eigen mensen, de klanten en de aandeelhouders maar ook de NGO’s en natuurbeschermingsorganisaties die organisaties in de gaten houden vanuit de vraag of ze wel op een nette manier zaken doen. Transparantie dus. En eigenlijk ligt daar de crux. Want organisaties die alleen bezig zijn aan de letter van de wet te voldoen, doen niet genoeg. Pas als ze een inherente drive hebben om duurzaam te opereren, zullen ze van die houding ook de vruchten kunnen plukken.
Vervolgens geven de auteurs een overzicht van de management tools, systemen en rapportagestructuren die bedrijven kunnen gebruiken om duurzaamheid in hun eigen organisatie en bij hun toeleveranciers te borgen, om tot slot een overzicht te presenteren van de instrumenten die beschikbaar zijn om de prestaties die op duurzaamheidsgebied geleverd worden, te meten en te verbeteren.
Aan het eind van het boek laten ze in het onderdeel ‘MVK in de praktijk’ zien waar dat zoal toe kan leiden. Zo koopt Campina sinds 2006 duurzame soja in ter verwerking in veevoeder voor de koeien die de Campina-melk leveren. Maar ook heeft het imago van Apple schade opgelopen toen bleek dat het bedrijf naar duurzaamheidsstandaarden onderpresteert en voor kledingfabrikant GAP bleek een team van 90(!) medewerkers niet voldoende om uit te sluiten dat er kinderarbeid voorkwam in de toeleveringsketen.
‘Het verduurzamen van ketens is wel degelijk haalbaar’, schrijven de drie op de achterflap. Dat willen wij graag geloven. Maar helder is ook dat er nog een hele lange weg te gaan is.