De toekomst van het verleden

Terwijl de houten palen onder Amsterdam beginnen te rotten, stijgt in Venetië de waterspiegel en overstromen in Pakistan de 4500 jaar oude ruïnes van Mohenjo Daro. Door inklinking van de Engelse veengrond bezwijkt de Muur van Hadrianus. Door de toename van zout ontploffen de bakstenen van het opgegraven Babylon. Smeltende permafrost in Siberië ondermijnt de eeuwenoude grafheuvels van de Scythische beschaving. In de VS hebben orkanen een deel van het erfgoed van New Orleans en Puerto Rico weggevaagd, terwijl de bosbranden van 2019 ervoor zorgden dat het Getty Museum in Los Angeles moest sluiten.

De klimaatcrisis bedreigt historisch erfgoed overal ter wereld, met hogere temperaturen, meer stormen en branden en natuurlijk het wassende water. Monumenten, gebouwen, binnensteden en cultuurlandschappen lopen gevaar, en musea zoals het Louvre zijn al begonnen delen van hun collecties te verplaatsen naar klimaatbestendige depots. De toekomst van het verleden geeft voor het eerst een overzicht van dit urgente onderwerp en doet suggesties voor oplossingen. Speciale aandacht gaat naar Nederland, waar erfgoed sinds de zeventiende eeuw innig is verbonden met de natuurlijke omgeving. Bovendien staat er door de zeespiegelstijging veel op het spel.

Klimaatverandering betekent dat we op nieuwe manieren moeten omgaan met de geschiedenis. Historisch erfgoed confronteert ons inmiddels niet meer alleen met het verleden, maar ook met de toekomst.

Thijs Weststeijn is hoogleraar kunstgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Van zijn hand verschenen onder meer Art and Antiquity in the Netherlands and Britain (2015) en The Visible World(2008). In 2017 maakte hij de tentoonstelling Barbaren en Wijsgeren in het Frans Hals Museum. Regelmatig schrijft hij ook voor een breder publiek, waarvoor hij bekroond werd met de ABG Vrij Nederland Essay Prijs.